Historia wśród uczniów uchodzi za jeden z trudniejszych przedmiotów. Muszą oni bowiem uczyć się wielu dat dotyczących historycznych wydarzeń, które łatwo ze sobą pomylić. Poza tym niekiedy do egzaminu nauczyciel zleca przyswojenie sobie dużej ilości informacji, określanych przez uczniów jako tzw. „suche fakty” i postrzeganych jako trudne do zapamiętania.

Oczywiście nowoczesne nauczanie historii znacznie różni się od anachronicznego zapamiętywania mało przydatnych danych, niemniej jednak wciąż zdarzają się nauczyciele hołdujący tradycyjnej wizji nauczania historii.

Co więc zrobić, aby historia przychodziła nam łatwiej? Są na to trzy sposoby. Po pierwsze, powinniśmy uczyć się zagadnień z jej zakresu w taki sposób, aby dostrzegać ciągłość pomiędzy dawnymi wydarzeniami i współczesnością – dzięki temu zdamy sobie sprawę z istotności owej dziedziny i będziemy chcieć wiedzieć więcej, a ciekawość to pierwszy krok ku temu, aby uczyć się skutecznie. Po drugie zaś warto oglądać filmy historyczne, grać w gry planszowe związane z historią i uczestniczyć w inscenizacjach. Po trzecie natomiast – skorzystajmy z mnemotechnik, czyli technik zapamiętywania.

Filmy, gry planszowe i inscenizacje

Materiał, który przyswajamy, uzupełnijmy o wiadomości czerpane z dzieł artystycznych. Ukazują one w plastyczny sposób dzieje Polski i świata. Dzięki nim uruchamiamy naszą wyobraźnię, co pozwala utrwalić zdobytą wiedzę. Bo trzeba wiedzieć, że nasz umysł znacznie łatwiej przyswaja to, co kolorowe i dynamiczne, niż np. wyliczone od pauz fakty. Zaleca się także czytać powieści historyczne, których znajdziemy na rynku wydawniczym naprawdę wiele – od klasycznych, jak „Krzyżowcy” Zofii Kossak-Szczuckiej, po bardziej współczesne, jak chociażby „Światło, którego nie widać” Anthony’ego Doerra czy dzieła Elżbiety Cherezińskiej. Warto też sięgnąć po reportaże, np. Ryszarda Kapuścińskiego lub Swietłany Aleksijewicz, które opowiadają o dziejach najnowszych. Świetnym pomysłem jest także obserwowanie inscenizacji bitew. Na lekcjach historii wszak uczymy się o tym, jaki dawniej używany był rynsztunek i jak się zmieniał. Najlepiej więc zobaczyć to na własne oczy. Możemy też zapisać się do bractwa i uczestniczyć w inscenizacjach czynnie. Jeśli chodzi o gry planszowe, to powinniśmy wiedzieć, że niektóre z nich dostarczyć nam mogą wielu cennych informacji historycznych. Rzetelne i stawiające na prawdę historyczną gry komputerowe także będą ciekawą pomocą, na przykład z zakresu strategii wojennej czy dawnej polityki.

System cyfrowo-literowy

Przy zapamiętywaniu dat z historii warto posłużyć się mnemotechniką zwaną systemem cyfrowo-literowym. Na czym ona polega? Na samym początku musimy przyporządkować pierwszym dziesięciu cyfrom litery (jedynie spółgłoski) w taki sposób, aby były do siebie podobne. Dla jedynki będzie to „t” (i dla ułatwienia także udźwięczniona wersja tej litery, czyli „d”), dla dwójki „n”, dla trójki „m” itd. Zauważmy przy tym, że dwie ostatnie litery przypominają trójki rzymskie. Pełen wykaz tych powiązań znajdziemy w Internecie. Co w następnym kroku powinniśmy zrobić? Otóż jeśli chcemy zapamiętać daną datę, to ułóżmy kilka słów z liter, które odpowiadają cyfrom owej daty. Takie zdanie powinno opisywać wydarzenie, z którym jest ona związana.